Βίλχελμ Ράιχ: Οι άνθρωποι φοβούνται τη ζωή μέσα τους

Βίλχελμ Ράιχ: Οι άνθρωποι φοβούνται τη ζωή μέσα τους

(απομαγνητοφώνηση/επιμέλεια: Κωνσταντίνος Σύρμος)

Ποιος φοβάται τον Βίλχελμ Ράιχ; Ο ίδιος ο Ράιχ έδωσε την απάντηση, είπε: «Οι άνθρωποι φοβούνται τη ζωή μέσα τους».  Γιατί ένας ζωντανός άνθρωπος κάνει ερωτήσεις; Χρειάζεται να βρω απαντήσεις στις ερωτήσεις που μου κάνει η ζωή. Αυτή είναι μία από τις κεντρικές ιδέες που βρήκα καθώς μελετούσα τον Ράιχ και αργότερα άλλους συγγραφείς. Θα μπορούσε κανείς να το πει διαφορετικά: «Πως ζει η ζωή;» Το να δει κανείς τη ζωτική ενέργεια, αρχικά, ίσως ακούγεται λίγο τρελό επειδή ζούμε σε μια μηχανιστικά σχηματισμένη εποχή αλλά εφόσον κανείς δεχτεί αυτή την ιδέα, η δυνατότητα ότι θα μπορούσε να υπάρχει αυτή η ζωτική ενέργεια, χωρίς την οποία, σε τελική ανάλυση, δεν θα ήμασταν ζωντανοί, τότε αναδύονται πολλές δυνατότητες για τη θεραπεία και τη φροντίδα ασθενειών. Σύμφωνα με όσα ξέρουμε από τη χημεία και τη θερμοδυναμική είναι πολύ απίθανο, όπως λέει η ορθόδοξη θεωρία, η ζωή να εξελίσσεται από μόνη της, αυτό έχει εξηγηθεί λεπτομερώς από τη χημεία. Νομίζω ότι χρειάζεται ένα επιπλέον συστατικό που να εξηγεί τη ζωή. Και η υπόθεση του Ράιχ για μια συγκεκριμένη ζωτική ενέργεια, είναι μια πιθανή απάντηση.

1914, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Το πιο σκληρό αιματοκύλισμα στην ανθρώπινη ιστορία μέχρι τότε. Η τεχνολογία των όπλων της βιομηχανικής επανάστασης κάνει πιο εύκολο έναν μηχανιστικό θάνατο. Ο Βίλχελμ Ράιχ είναι 17 ετών και υπηρετεί στον Αυστρό-Ουγγαρικό στρατό, σε ένα από τα πιο βίαια ιταλικά μέτωπα. «Η αγριότητα του παγκοσμίου πολέμου δεν θα ήταν δυνατή, αν η επιθυμία κάποιων ηγετών για εξουσία, δεν είχε βρει σύνδεση με τη λανθάνουσα σκληρότητα των ατόμων». Ο Ράιχ βιώνει το πως ο πόλεμος, κάνει τους συντρόφους του να χάνουν την ανθρωπιά τους και τους μετατρέπει σε θανατηφόρες μηχανές χωρίς προσωπική βούληση. Η σκληρότητα κυριαρχεί στις καθημερινές συναναστροφές των ανθρώπων, και στις συζητήσεις τους κάνουν κακόγουστα αστεία για τον θάνατο. Στο μέτωπο του Ιζόντσο, όπου είχε τοποθετηθεί ο Ράιχ, πεθαίνουν χιλιάδες στρατιώτες σε έναν ανελέητο πόλεμο χαρακωμάτων. Ο Ράιχ είναι ένας από τους λίγους επιζήσαντες αυτού του τάγματος. Το τέλος του πολέμου φέρνει την Αυστρία σε ένα χάος. Στη διάρκεια της μετάβασης από τη μοναρχία στη δημοκρατία, επικρατεί πολιτικός αποπροσανατολισμός. Μια κοινωνική κατάσταση, που κράτησε αιώνες, μέσα σε μια νύχτα παύει να ισχύει. 

Ο νεαρός Ράιχ έρχεται στη Βιέννη, όπου οι ταραχές στους δρόμους, οι λεηλασίες και η βία είναι μέρος της καθημερινής ζωής. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού πεινά και ζει στην εξαθλίωση. Ο Ράιχ ξεκινά νομικές σπουδές στο πανεπιστήμιο της Βιέννης, αλλά συνειδητοποιεί πολύ σύντομα ότι: «Οι αντικοινωνικές πράξεις των ανθρώπων δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως εγκλήματα αλλά ως ασθένειες, και επομένως, δε θα πρέπει να τιμωρούνται αλλά να θεραπεύονται και να προλαμβάνονται». Έτσι, από το πρώτο κιόλας εξάμηνο, αλλάζει και πηγαίνει στην ιατρική σχολή. Εκεί έρχεται αντιμέτωπος με έναν πλήρη διαχωρισμό ανάμεσα στις φυσικές και τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Στην τρέχουσα ιατρική πρακτική, οι νόμοι της φυσικής και της χημείας έχουν απλά μεταφερθεί στις λειτουργίες του ανθρωπίνου σώματος. Η θεώρηση του ανθρώπου ως μία βιοχημική μηχανή δεν ικανοποιεί τον Ράιχ. Αρχίζει να μελετά τα έργα επιστημόνων και φιλοσόφων όπως ο Ανρί Μπερξόν, ο οποίος μιλά για την Élan vital (δύναμη ζωής), μια πνευματική δύναμη που τροφοδοτεί όλες τις πλευρές της ύπαρξης, που προωθεί τη δημιουργία. Αλλά ο ολιστικός άνθρωπος, όπως περιγράφηκε από τον Μπερξόν, ειδικά όσον αφορά τη σεξουαλική του ταυτότητα, δεν παίζει κανέναν ρόλο στις ιατρικές σπουδές. Ο Ράιχ λοιπόν και οι συνάδελφοι του ίδρυσαν ένα σεμινάριο σεξολογίας, στο οποίο προσκαλούσαν ειδικούς από διάφορες σχολές να δίνουν διαλέξεις. Έτσι, έρχεται η πρώτη μοιραία συνάντηση με τον μελλοντικό του δάσκαλο, Σίγκμουντ Φρόιντ.

Ράιχ: Χρειάζεται να γνωρίζει κανείς την ατμόσφαιρα γύρω από την σεξολογία και την ψυχιατρική του Σίγκμουντ Φρόιντ, για να καταλάβει τον ενθουσιασμό και την ανακούφιση που με κυρίευσαν όταν τον γνώρισα. Ο Φρόιντ ήταν διαφορετικός, κυρίως ο τρόπος του. Οι άλλοι, με προσποιητή συμπεριφορά, πάντα έπαιζαν κάποιον ρόλο: του καθηγητή, του μεγάλου ανθρωπογνώστη, του διαπρεπούς επιστήμονα. Ο Φρόιντ μίλησε μαζί μου σαν ένας εντελώς συνηθισμένος άνθρωπος, και είχε φλογερά, έξυπνα μάτια. Δεν κοίταζαν τα μάτια του συνομιλητή του με κάποια προφητική πόζα, απλά κοίταζαν με αυθεντικότητα και εντιμότητα τον κόσμο.

Ο Βίλχελμ Ράιχ, ήταν μαθητής του Φρόιντ, αυτό σημαίνει ότι έρχεται από την ψυχανάλυση, αλλά ήταν επίσης και φοιτητής της ιατρικής και σίγουρα πάντα σκεφτόταν, πως συνδέονται η ψυχή και το σώμα. Την εποχή που ο Ράιχ ήταν νέος, η καινοτομία του Φρόιντ ήταν κάτι καταπληκτικό, το γεγονός ότι η ψυχή βρίσκεται σε διαδικασία και έχει δομή. Ο νεαρός Ράιχ στο σεμινάριο του Φρόιντ, έκανε την κεντρική ερώτηση, που έχει σημασία ακόμα και σήμερα: «Αν σκεφτόμαστε για την υπερδομή, δηλαδή για την ψυχική δομή, δεν χρειάζεται να σκεφτούμε και για εκείνη της βάσης; Δηλαδή τη σωματική; Δεν μπορούμε να το αφήσουμε αυτό στην ιατρική». Και ο Ράιχ είχε απόλυτο δίκιο σε αυτή του τη θέση. Το φθινόπωρο του 1920, ο Ράιχ έγινε δεκτός στην Ψυχαναλυτική Ένωση ως ένα από τα νεαρότερα μέλη. Ο Φρόιντ, ως γιατρός και νευρολόγος, ερευνά και τη σωματική βάση της νεύρωσης. Αναπτύσσει τη θεωρία της λίμπιντο, στην οποία ορίζει την καταπιεσμένη ενστικτώδη ενέργεια ως την αιτία της σωματικής νεύρωσης.  «Ο Φρόιντ είπε, ότι δεν μπορούμε πραγματικά να καταλάβουμε τα ένστικτα. Αυτά που βιώνουμε είναι μόνο τα απότοκα των ενστίκτων. Σεξουαλικές φαντασιώσεις και επιρροές. Το ίδιο το ένστικτο είναι ριζωμένο βαθιά, στη βιολογική βάση του οργανισμού. Νιώθουμε την έντονη επιθυμία για χαλάρωση, αλλά όχι το ίδιο το ένστικτο». Ήταν καθοριστικό το ότι η λίμπιντο,  έγινε το σημείο εκκίνησης για όλες τις έρευνες του Ράιχ.

Όσο ο Ράιχ, με έργα του όπως: «Ο ψυχαναγκαστικός χαρακτήρας» και «Η λειτουργία του οργασμού», εξέταζε πιο διεξοδικά την ιδέα της ενστικτώδους ενέργειας, την ίδια εποχή ο Φρόιντ, στρέφει την προσοχή του σε άλλους επιστημονικούς τομείς (ανέπτυξε τη θεωρία του Εγώ και του Αυτό). Το ότι ο Ράιχ επικεντρώνεται περισσότερο στις συνέπειες των σεξουαλικών διαταραχών, συναντά την αποδοκιμασία του Φρόιντ: «Έχουμε εδώ έναν δρ. Βίλχελμ Ράιχ, έναν αξιόλογο αλλά απερίσκεπτο, νέο παθιασμένο καβαλάρη, ο οποίος βλέπει με εμμονή τον σεξουαλικό οργασμό ως αντίδοτο όλων των νευρώσεων. Ίσως θα πρέπει να μάθει, να τρέφει κάποιον σεβασμό για την πολυπλοκότητα της ψυχής».

Ράιχ: Η σεξουαλική διαδικασία, με άλλα λόγια, η εκτεταμένη βιολογική διαδικασία της ευχαρίστησης, είναι η παραγωγική διαδικασία της ίδιας της ζωής. Αυτό είναι σύνθετο, και από την άλλη ακούγεται πολύ απλό. Αυτή η απλότητα είναι το μυστικό του έργου μου, που πολλοί βλέπουν με καχυποψία.

Σε αντίθεση με τους συναδέλφους του, οι οποίοι ασχολούνται αποκλειστικά με ασθενείς από τη μεσαία τάξη, ο Ράιχ εργάστηκε για χρόνια στην ανοιχτή ψυχαναλυτική κλινική για φτωχούς ανθρώπους. Εκεί αντιλαμβάνεται την κοινωνική διάσταση της σεξουαλικής καταπίεσης. Με αυτή την παρατήρηση, εγείρει την καχυποψία των αναλυτών συνάδελφών του, οι οποίοι θέλουν να προστατέψουν την ψυχανάλυση από πολιτικές επιρροές.

Ράιχ: Η νεύρωση είναι μια μαζική ασθένεια, μια επιδημία του είδους της ενδημίας και όχι κάποια ιδιοτροπία κακομαθημένων κυριών, όπως λεγόταν αργότερα στον πόλεμο εναντίον της ψυχανάλυσης. Από την νεύρωση των εργαζόμενων ανθρώπων, λείπει μόνο η πολιτισμική εκλέπτυνση. Είναι μια ακατέργαστη, αμεταμφίεστη εξέγερση ενάντια στη λεηλασία της ψυχής, η οποία μας καταλαμβάνει όλους.

Στην τεράστια κλίμακα που συμβαίνουν τα σεξουαλικά προβλήματα και οι νευρώσεις, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να τα διαχειριστούμε με ατομική θεραπεία. Χρειαζόμαστε άλλα μέσα για να το αντιμετωπίσουμε αυτό. Χρειάζεται να πάμε στην πρόληψη. Ήταν επόμενο λοιπόν από αυτή την οπτική, να υιοθετήσει μια πολιτική δέσμευση. Κοινωνικές καταστάσεις οδήγησαν σε καταπίεση και αναστολή της σεξουαλικότητας, όπως για παράδειγμα: η σοβαρή έλλειψη στέγης, η μη διαθεσιμότητα αντισυλληπτικών, η άκαμπτη σεξουαλική ηθική. Εκείνος είπε να εναντιωθούμε σε αυτά. Αυτό τον οδήγησε, στη Βιέννη της δεκαετίας του ’20, να δημιουργήσει ένα είδος εξωτερικών ιατρείων για σεξουαλική συμβουλευτική. Νοίκιασαν ένα αυτοκίνητο, μετά μοίρασαν φυλλάδια. Δηλαδή ο Ράιχ, μαζί με μια ορθοπεδικό, μια γυναικολόγο και άλλους αφοσιωμένους ανθρώπους που γνώριζε, οργάνωσαν συναντήσεις, στις οποίες το κοινό μπορούσε να κάνει ερωτήσεις. Στις ερωτήσεις απαντούσαν κατευθείαν και συγχρόνως εξηγούσαν τη σύνδεση ανάμεσα στα σεξουαλικά και τα κοινωνικά προβλήματα.

Ράιχ: Τα γραφεία συμβουλευτικής αμέσως γέμισαν κόσμο. Στην αρχή έρχονταν κυρίως κορίτσια και γυναίκες οι οποίες είχαν μείνει έγκυες. Αυτές οι μητέρες δεν μπορούσαν καθόλου, πέρα από το ότι γεννούσαν ένα παιδί, να το θηλάσουν και να το εκπαιδεύσουν, και να μην το χτυπούν μέχρι θανάτου.

Ο πολιτικός αγώνας ανάμεσα στα παραστρατιωτικά σώματα, τους σοσιαλιστές και τους συντηρητικούς, γινόταν όλο και πιο βίαιος. Στη διάρκεια μιας σοσιαλιστικής διαδήλωσης, ένας πατέρας και ο γιος του πυροβολούνται. Η αθώωση των φονιάδων οδηγεί σε βίαιες ταραχές στις 15 Ιουλίου 1927, στη Βιέννη. Στη διάρκεια των οποίων το υπουργείο δικαιοσύνης πυρπολείτε από το οργισμένο πλήθος και η αστυνομία εκούσια πυροβολεί και σκοτώνει 89 εργάτες. «Έχοντας φτάσει σε απόσταση μόνο 50 βημάτων από τους ανυποψίαστους θεατές, ο διοικητής πρόσταξε πυρ. Μπορούσα μόνο δω κάποιους από τους αστυνομικούς να σηκώνουν τα όπλα τους και να πυροβολούν στον αέρα. Αλλά πολλοί πυροβόλησαν κατευθείαν στο πλήθος, που διασκορπίστηκε βίαια, αφήνοντας δεκάδες να κείτονται στο έδαφος. Είχα πάλι την ίδια εντύπωση, μηχανές χωρίς αισθήματα, τίποτα άλλο, χωρίς αισθήματα και λογική, ένας αυτοματισμός, που κάποιες φορές ενεργοποιείται και κάποιες όχι. Και από αυτόν κατευθυνόμαστε. Αυτός με κυριεύει και μου υπαγορεύει ποιον και πότε επιτρέπεται να αγαπήσω, και ποιον και πότε δεν επιτρέπεται. Άνθρωποι μηχανές».

Ο Ράιχ, ψάχνει την αιτία αυτής της χωρίς αισθήματα δομής των ανθρώπινων όντων. Στο έργο του «Η ανάλυση του χαρακτήρα», περιγράφει τη δομή του χαρακτήρα ως έναν καθρέφτη καταπιεσμένων συγκρούσεων, από τις οποίες προκύπτουν οι νευρώσεις. Για να προστατεύσει των εαυτό του από τα καταπιεσμένα συναισθήματα, ο άνθρωπος αναπτύσσει κυριολεκτικά έναν χαρακτήρα-πανοπλία. Ξεκίνησε με τη θεωρία της θωράκισης του χαρακτήρα, η οποία ήταν περισσότερο ένας τρόπος του λέγειν και αργότερα πήρε πιο συγκεκριμένη μορφή, σε μια πραγματική θωράκιση που σταματούσε τη ροή αυτής της ενέργειας. Αλλά, κατ’ ουσίαν, βασιζόταν πλήρως στη θεωρία του Φρόιντ για τη λίμπιντο εκείνη την περίοδο.

Ράιχ: Η θωράκιση του χαρακτήρα εξυπηρετεί τον άνθρωπο ως μια αναγκαία προστασία από τις απογοητεύσεις, αλλά μπορεί επίσης να του γίνει εμπόδιο. Ο νευρωτικός χαρακτήρας φορά μια πανοπλία πάρα πολύ ισχυρή, η οποία συγκρατεί τη σεξουαλική του ενέργεια και τον κάνει να ενεργεί παράλογα και να γίνεται άκαμπτος. Αυτή η θωράκιση του χαρακτήρα αποκαλύπτεται στη στάση του σώματος και στη ρηχή αναπνοή. Παραλλήλισα τα επίπεδα του χαρακτήρα με τις αποθέσεις στα γεωλογικά στρώματα, τα οποία είναι επίσης μια αποκρυσταλλωμένη κατάσταση. Μια σύγκρουση που πραγματοποιήθηκε σε κάποια συγκεκριμένη ηλικία της ζωής, αφήνει πίσω της συχνά ίχνη στον άνθρωπο. Αυτά τα ίχνη εμφανίζονται ως μια σκλήρυνση του χαρακτήρα.

Οι άνθρωποι, επειδή έχουν καταστείλει τα συναισθήματά τους και έχουν αναπτύξει αυτήν τη μυική θωράκιση, όπως την ονόμαζε ο Ράιχ, φοβούνται επίσης και τη ζωτικότητα και τα συναισθήματά τους. Και είναι σχετικά χαρούμενοι, που έχουν απομακρύνει τα συναισθήματά προηγούμενων στιγμών, και αυτό είχε σημασία. Όταν είμαστε παιδιά, είναι μεγάλο επίτευγμα να ευχαριστούμε τους γονείς μας και να προσαρμοζόμαστε. Μόνο αργότερα στη ζωή δεν είναι απαραίτητο. Αλλά αν τότε θέλουμε να γίνουμε πιο ζωντανοί ξανά, μπορεί να συμβεί να ξαναεμφανιστούν στην επιφάνεια τα παλιά συναισθήματα και να απαιτούν πάλι χώρο. Για παράδειγμα, ο πόνος, ο φόβος, η οργή, συναισθήματα τα οποία φοβόμαστε. Ένας άνθρωπος «θωρακίζεται» από φόβο, επειδή χρειάζεται μια προστασία. Ο Ράιχ είπε: «Πριν ρίξεις έναν τοίχο ως θεραπευτής, σκέψου τι θα μπορούσε να τον αντικαταστήσει». Αν κάποιος δεν ζει την σεξουαλικότητά του, δεν είναι από έλλειψη κάποιου προσωπικού γενετικού χαρίσματος, ή κάτι τέτοιο, αλλά είναι επειδή φοβάται πολύ. Το ότι αυτός ο φόβος ρυθμίζεται επίσης κοινωνικά, ο Ράιχ το είδε ιδιαίτερα έντονα στις αρχές της οικονομικής κρίσης του 1929. Ανάμεσα σε άλλες αιτίες, θεωρεί υπεύθυνο τον καπιταλισμό για την επιδείνωση της κοινωνικής ανισότητας. 

Ο Ράιχ αρχίζει να ενδιαφέρεται για τις κομμουνιστικές ιδέες και τις σοσιαλιστικές θεωρίες και μελετά το έργο του Μαρξ. Αφήνει τη συντηρητική Βιέννη, ελπίζοντας να βρει περισσότερες ευκαιρίες για κοινωνικές αλλαγές στο Βερολίνο. Εκείνη την εποχή το Βερολίνο, πολιτισμικά μπορεί να πει κανείς, ότι ήταν ένα από τα κέντρα του κόσμου, αυτό σημαίνει ότι συνέβαιναν ενδιαφέροντα πράγματα. Πήγε στο Βερολίνο το φθινόπωρο του 1930. Εκεί αφοσιώθηκε στο έργο του γιατί εκεί περίμενε να είναι πιο ανοιχτοί στον συνδυασμό: ψυχανάλυσης και Μαρξισμού. Έψαχνε μια σύνδεση, να λάβει κάποια υποστήριξη από κάποιους θεσμούς. Και το ζήτημα ήταν να ξεπεράσουν την καπιταλιστική κοινωνική δομή, η οποία, σύμφωνα με τη σκέψη του, ήταν υπεύθυνη για την καταπίεση της σεξουαλικότητας εκείνη την εποχή. Έτσι, στράφηκε στο K.D.P (Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα), του παρουσίασε μια έκθεση και τους είπε: «Αυτή είναι η θέση μου. Σχετικά με αυτό, θέλω να κάνω κάτι».

Ράιχ: Η ένσταση, ότι υπάρχουν πολλοί γενετικά υγιείς νευρωτικοί, με οδήγησε να ρίξω μια πιο κοντινή ματιά σε αυτή τη γενετική υγεία. Όσο πιο διεξοδικά περιέγραφαν οι ασθενείς μου τη συμπεριφορά και την εμπειρία τους στη σεξουαλική πράξη, τόσο περισσότερο αποκτούσα την κλινική πεποίθηση, ότι χωρίς καμιά εξαίρεση, όλοι είναι σοβαρά διαταραγμένοι. Η λεπτομερής ανάλυση των φαντασιώσεων στη διάρκεια της πράξης, αποκάλυπτε κυρίως σαδιστικές διαθέσεις. Η πράξη σήμαινε ότι διαπερνούσαν τη γυναίκα, ότι έρχονταν αντιμέτωποι με αυτήν, την κατακτούσαν. Ήθελαν απλώς να αποδείξουν τη δύναμή τους ή, ήθελαν να τους θαυμάζουν για τη διάρκεια της στύσης τους. Αλλά στην εκσπερμάτωση, δεν βίωναν καμιά ευχαρίστηση ή είχαν μικρή ευχαρίστηση, ή ακόμα και το αντίθετο: αηδία και απροθυμία.

Στο Βερολίνο, ο Ράιχ ιδρύει γραφεία σεξουαλικής συμβουλευτικής για το K.P.D. Ήταν κυρίως συμβουλευτική για την εγκυμοσύνη, την αντισύλληψη και τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Ο Ράιχ δίνει έμφαση στο να βοηθά τους ανθρώπους στα συγκεκριμένα σεξουαλικά τους προβλήματα. Και επομένως, και στο να πιέσει για μια πολιτική μεταρρύθμιση ενάντια στην αυστηρή σεξουαλική ηθική εκείνης της εποχής. Γι’ αυτή τη δράση, ο Ράιχ επινοεί τον όρο «Σεξπολ», Σεξουαλικότητα και Πολιτική. Ήταν κάτι πολύ διαφορετικό γι’ αυτόν. Αν το σεξουαλικό μου αίσθημα περιορίζεται στη λεκάνη μου και για παράδειγμα, όταν κάνω σεξ, την ίδια στιγμή μπορώ να σκέφτομαι τη φορολογική μου δήλωση. Ή, αν πραγματικά είναι κάτι που με περισσότερη πληρότητα με ευχαριστεί, που είναι εκπλήρωση για ‘μένα. Κάτι που μπορώ να το βιώσω ως χαλάρωση των ορίων μου, ή μια ένωση με ένα «εσύ», ή με μια ύπαρξη μεγαλύτερη από ‘μένα, αυτό ήταν το θέμα για τον Ράιχ όσον αφορά τη σεξουαλικότητα. Παράλληλα με την παραγωγή φιλμ και άρθρων για τη σεξουαλική εκπαίδευση, αναπτύσσει την ιδέα του για την οργασμική ικανότητα. Σύμφωνα με αυτήν, ο οργασμός είναι η κύρια εκφόρτιση έντασης του ανθρώπου, βασική για την ψυχική και τη σωματική ευεξία. Η εκφόρτιση της ενέργειας στη διάρκεια του οργασμού, σύμφωνα με τον Ράιχ, εξασφαλίζεται όταν δύο ανθρώπινα ενεργειακά συστήματα ενώνονται, χαλαρώνοντας τον έλεγχο, με αφοσίωση αγάπης μεταξύ τους. Αυτή η οργασμική ικανότητα είναι η βάση της ανθρώπινης υγείας. Ο Ράιχ διατύπωσε αυτόν τον όρο, που είναι πολύ σημαντικός και λέει ακριβώς, ότι η σεξουαλική συνουσία δεν είναι πρωταθλητισμός. Και, επίσης, δεν αφορά το ποιος κοιμάται με ποιον και το πόσο συχνά. Αλλά, αυτή η ιδέα, σχετίζεται με το ερώτημα για τη λειτουργία του οργασμού, την αφοσίωση στη ζωή. Σε αυτή την περίπτωση την αφοσίωση επίσης στον σωματικό έρωτα, ως συγκεκριμένο παράδειγμα. Αυτό είναι δυνατό, μόνο αν το σώμα, ο νους και η ψυχή, όταν το περιβάλλον όλο δηλαδή, έχει συνοχή.

Σύμφωνα με τη ραϊχική σκέψη, ένας οργασμός στον οποίο έφτασε κανείς μέσα από βία, δεν είναι οργασμός. Δηλαδή, αν δε μου αρέσει κάποιος άνδρας ή γυναίκα, ή αν ελπίζω ότι θα πάψει να μιλά στη διάρκεια της συνουσίας, γιατί αλλιώς δε θα μπορώ να φτάσω σε οργασμό, αν τα συναισθήματά μου δε λειτουργούν κ.ο.κ. Ήταν ένα πολύ σύνθετο σύστημα αυτό που περιέγραψε και δεν το περιέγραψε ιδεαλιστικά, ότι όλα πρέπει να είναι τέλεια, αλλά περιέγραψε ότι η σωματική ενέργεια είναι μια αντίδραση στο κοινωνικό περιβάλλον, μια απάντηση στην κατάσταση της ψυχής. Η ιδέα ότι η απολυταρχική εξουσία συνδέεται με τη σεξουαλική καταπίεση, για πολλούς ήταν νέα και παράξενη. Και μια τέτοια κατάσταση οδηγεί στενόμυαλους ανθρώπους να αντισταθμίσουν την άγνοιά τους, τη διανοητική τους αδυναμία, με μια «ανόητη κοροϊδία».

Στάθηκε ακριβώς στην ιδέα της κατάληψης της εξουσίας από τον Χίτλερ, στην σύνδεση ανάμεσα στην απολυταρχική κυβέρνηση και την έλλειψη ελευθερίας στην προσωπική ζωή των ανθρώπων. Εκεί έδωσε πολλή προσοχή. Με την έκδοση του βιβλίου του: «Η Μαζική Ψυχολογία του Φασισμού», ο παιδαγωγός και πρωτοπόρος της αντιαυταρχικής εκπαίδευσης, Αλεξάντερ Σ. Νιλ, γνώρισε τον Βίλχελμ Ράιχ. Ακολουθεί μια ζωντανή αλληλογραφία που κρατά όλη τους τη ζωή, και χαρακτηρίζεται από έντονη φιλία κι ένα πάθος που μοιράζονται για την απελευθέρωση του ατόμου.

-          Αγαπητέ Νιλ, είναι αλήθεια ότι ο μέσος όρος των ανθρώπων είναι έτοιμοι να πεθάνουν για τις ιδέες κάποιου άλλου, αν κάποιος τους πει ότι είναι αναγκαίο. Αλλά δεν είναι έτοιμοι να διακινδυνεύσουν το παραμικρό για τον εαυτό τους ή τις ιδέες τους.

-        Αγαπητέ Ράιχ, ο λήθαργος των μαζών είναι απογοητευτικός. Πόσοι στρατιώτες κάθε στρατού πολεμούν, επειδή τους έχουν πείσει; Είναι αλήθεια ότι οι στρατιώτες συχνά παραπονιούνται, αλλά μόνο για πράγματα που έχουν μικρή σημασία. Πότε, όλοι οι στρατιώτες του κόσμου θα κάνουν τη μία, τη μεγάλη ερώτηση: «Που θα οδηγήσει όλο αυτό;»

-          Αγαπητέ Νιλ, πάντα συμφωνούσαμε σε αυτό το σημείο: ότι για μας, το σημαντικό δεν είναι τόσο το περιεχόμενο μιας ελεύθερης ζωής, αλλά ο φόβος για την ελευθερία. Χωρίς αμφιβολία, δε θα υπήρχαν προβλήματα με την ελευθερία, αν οι άνθρωποι και τα παιδιά δεν τη φοβόντουσαν, και δε λαχταρούσαν για ηγέτες και αυθεντίες.

-          Αγαπητέ μου Ράιχ, τώρα βλέπουμε τα αποτελέσματα αυτού που ονομάζουμε εκπαίδευση, και δεν ήταν παρά μια εκμάθηση πραγμάτων που δεν έχουν σημασία. Η συναισθηματική εκπαίδευση είχε εντελώς παραμεληθεί, αν δεν είχε καταστείλει σκόπιμα τα συναισθήματα. Αυτό διευκόλυνε κάποιον σαν τον Χίτλερ, να κάνει σε εκατομμύρια συναισθηματικά αδυνατισμένους ανθρώπους, να ζωντανέψουν τα συναισθήματά τους με αιματοχυσίες και βαναυσότητες.

-        Αγαπητέ Νιλ, όλη η ευθύνη βρίσκεται στον καταπιεσμένο άνθρωπο, όχι στον Στάλιν, ούτε στον Χίτλερ ή οποιονδήποτε άλλον, αλλά σε εκείνον τον ίδιο. Αυτή η σκέψη δεν είναι καθόλου δημοφιλής και φοβάμαι πως θα μου κοστίσει αγαπητέ μου.

1    2